KRAJOWE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE (KIS)
Analiza doświadczeń z dotychczasowych działań podejmowanych w ramach prowadzonej przez Rząd polityki innowacyjności oraz doświadczenia z realizacji perspektywy finansowej na lata 2007-2013 uwypukliły konieczność ukierunkowania wsparcia na obszary o największym potencjale konkurencyjnym i innowacyjnym dla polskiej gospodarki.
Wzrost innowacyjności gospodarki jest niezbędny w celu zapewnienia rozwoju gospodarczego i poprawy konkurencyjności Polski na rynkach zagranicznych. Jednocześnie doświadczenia, pokazujące brak efektywnego wykorzystania wyników prac B+R przez przedsiębiorców, przyczyniły się do wykreowania nowego podejścia do tworzenia innowacji, zakładającego aktywne zaangażowanie przedsiębiorców w definiowanie potrzeb w obszarze badań, prac rozwojowych i innowacyjności (B+R+I).
Biorąc pod uwagę powyższe na zlecenie Ministerstwa Gospodarki w latach 2011-2012 został opracowany Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030, wskazujący technologie kluczowe dla rozwoju polskiego przemysłu. Równolegle Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowało Krajowy Program Badań (KPB), wskazujący priorytetowe obszary prac badawczo-rozwojowych.
Realizacja projektu InSight2030 wymagała przeprowadzenia licznych analiz, a także konsultacji społecznych oraz dwuletniej, aktywnej współpracy ekspertów z administracji publicznej, instytucji naukowo-badawczych, izb branżowych, przedstawicieli organizacji biznesu oraz przedsiębiorstw. Dzięki tak zainicjowanej współpracy oraz zaangażowaniu ekspertów w prace nad projektem została opracowana analiza, prezentująca oddolne podejście w wyłanianiu potrzeb rozwoju polskiego przemysłu.
Podstawą oddolnego procesu identyfikowania przewag konkurencyjnych była integracja różnych interesariuszy w celu identyfikowania priorytetów w zakresie badań, rozwoju i innowacji, wokół których koncentrowane mają być inwestycje prywatne i publiczne. Kluczowe znacznie przy określaniu priorytetów mieli przedsiębiorcy oraz przedstawiciele instytucji otoczenia biznesu, izb branżowych i instytutów naukowych. W prowadzonych działaniach Ministerstwo Gospodarki kierowało się zasadą, że istota procesu przedsiębiorczego odkrywania obejmuje wspieranie oddolnych działań i inicjatyw. Będą one prowadzić do inteligentnego rozwoju i optymalnego wykorzystania zasobów, w szczególności takich które będą efektywnie angażować sektor prywatny w prowadzenie i finansowanie badań i innowacji.
Równolegle Komisja Europejska podjęła prace nad stworzeniem koncepcji inteligentnej specjalizacji, polegającej na zidentyfikowaniu przez Państwa Członkowskie i regiony przewag konkurencyjnych (obszary B+R+I), których rozwój przyczyni się do podniesienia innowacyjności gospodarek oraz poprawy jakości życia społeczeństwa.
W świetle powyższego, na bazie tych dwóch procesów, krajowego i unijnego, Ministerstwo Gospodarki, we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju oraz Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przystąpiło do opracowania dokumentu pn. Krajowa Inteligentna Specjalizacja (KIS), stanowiącego załącznik do Programu Rozwoju Przedsiębiorstw. Jego celem jest określenie priorytetów gospodarczych w obszarze badań, prac rozwojowych i innowacyjności (B+R+I) oraz skupienie inwestycji w obszarach zapewniających zwiększenie wartości dodanej gospodarki i jej konkurencyjności na rynkach zagranicznych. Dokument, jako integralna część Programu Rozwoju Przedsiębiorstw, został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 8 kwietnia br.
Dokument KIS ma charakter otwarty i jest na bieżąco aktualizowany w oparciu o prace gremiów odpowiedzialnych za monitorowanie i wdrażanie Krajowej Inteligentnej Specjalizacji.
W celu określenia priorytetów gospodarczych na rzecz budowania przewag konkurencyjnych zgodnie z potrzebami biznesu, w proces identyfikacji i weryfikacji inteligentnych specjalizacji zostali bezpośrednio zaangażowani partnerzy społeczno-gospodarczy. Proces identyfikacji krajowych inteligentnych obejmował: analizę krzyżową wyników projektu Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030 oraz Krajowego Programu Badań, analizy ilościowe (dane statystyczne), analizy jakościowe, a także liczne spotkania z przedstawicielami przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu i instytucji naukowo-badawczych.
Jednocześnie KIS stanowi wypełnienie warunku ex-ante dla 1. celu tematycznego w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2014-2020 i będzie determinować udzielanie wsparcia finansowego przedsiębiorcom i jednostkom naukowo-badawczym w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój 2014-2020.